HR là gì? Mô tả công việc và chức năng của HR từ A-Z

Trong thế giới kinh doanh hiện đại, con người chính là tài sản quý giá nhất. Và bộ phận chịu trách nhiệm quản lý, phát triển tài sản vô giá đó chính là HR – hay Human Resources. Bài viết này, Starttrain sẽ đi sâu vào định nghĩa, vai trò, các mảng công việc chi tiết và tiềm năng phát triển của ngành nghề đầy thú vị này.

Định nghĩa HR là gì?

HR là gì? HR là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Human Resources hay còn gọi là quản trị nhân sự.

HR là bộ phận/chức năng trong một tổ chức, chịu trách nhiệm quản lý tất cả các khía cạnh liên quan đến nhân viên (người lao động). Mục tiêu cuối cùng của HR là đảm bảo doanh nghiệp có đội ngũ nhân sự chất lượng, gắn kết và hiệu suất cao, giúp đạt được mục tiêu kinh doanh chiến lược.

Nói cách khác, người làm nghề Nhân sự chính là người xây dựng cầu nối giữa Ban Lãnh đạo và toàn thể nhân viên, tạo ra một môi trường làm việc tối ưu.

HR thời đại mới: đi đôi với câu chuyện của dữ liệu

Trước đây, vai trò của bộ phận nhân sự thường bị giới hạn trong các công việc mang tính vận hành và hành chính. HR hoạt động giống như một “cảnh sát” nội bộ, chủ yếu tập trung vào kiểm soát sự tuân thủ các quy định và chính sách, và thường được xem là phòng ban hỗ trợ đơn thuần.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và biến đổi không ngừng, HR đã buộc phải chuyển mình để trở thành một đối tác chiến lược của doanh nghiệp. Thay vì chỉ kiểm soát, HR trở thành người đồng hành và cố vấn, giúp các bộ phận giải quyết các vấn đề liên quan đến con người và hiệu suất. Vai trò của HR là gì giờ đây không chỉ là quản lý con người mà còn phải hướng đến mục tiêu kinh doanh, tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tổng thể.

Để thực hiện được sự chuyển đổi chiến lược này, phân tích dữ liệu nhân sự (HR Data Analytics) đã trở thành công cụ không thể thiếu. Nhờ có dữ liệu HR, HR giờ đây có thể chủ động thay vì chỉ phản ứng với các sự việc đã xảy ra. Cụ thể, thay vì chỉ xử lý các trường hợp nhân viên có hiệu suất làm việc kém khi vấn đề đã trở nên nghiêm trọng, HR có thể sử dụng dữ liệu để tìm ra các dấu hiệu sớm và can thiệp kịp thời.

Sự thay đổi này đã giúp HR từ một phòng ban chỉ mang tính hỗ trợ trở thành một bộ phận “mang lại lợi ích và biết cách chứng minh được lợi ích đó”. Điều này đòi hỏi các chuyên gia nhân sự tương lai không chỉ am hiểu sâu sắc về con người và luật lao động mà còn phải trang bị kiến thức sâu rộng về hoạt động kinh doanh và khả năng phân tích dữ liệu để đưa ra các quyết định chiến lược, biến dữ liệu thành câu chuyện về con người và lợi ích kinh doanh.

Tham khảo ngay khóa học phân tích dữ liệu dành riêng cho HR: Business Intelligence HR Analytics

Các vị trí công việc phổ biến trong ngành HR là gì

Cũng như các ngành nghề khác, HR có nhiều vị trí khác nhau được phân chia theo cấp bậc và tính chất công việc. dưới đây là một số vai trò phổ biến và quan trọng nhất trong ngành Quản trị Nhân sự. Tùy theo quy mô và cơ cấu tổ chức, các vị trí này có thể thay đổi hoặc được gộp lại.

Trưởng phòng nhân sự (HR Manager – HRM)

HR Manager là người đứng đầu phòng ban nhân sự và đóng vai trò là đối tác chiến lược của Ban Lãnh đạo. Vị trí này chịu trách nhiệm điều hành, hoạch định và giám sát mọi hoạt động của bộ phận, đảm bảo chiến lược nhân sự phù hợp với mục tiêu kinh doanh tổng thể của tổ chức. Đây là vị trí quản lý cấp cao, đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, khả năng lãnh đạo và kinh nghiệm toàn diện.

Trách nhiệm trọng tâm của HRM bao gồm: đặt mục tiêu cho phòng nhân sự; xây dựng và triển khai các chính sách nhằm thúc đẩy môi trường làm việc lành mạnh; quản lý ngân sách HR; xây dựng kế hoạch phúc lợi; và theo dõi các KPIs quan trọng như tỷ lệ nghỉ việc và chi phí tuyển dụng. HRM còn phối hợp chặt chẽ với các quản lý phòng ban để thiết lập lộ trình phát triển sự nghiệp và đảm bảo các quy trình nhân sự tuân thủ nghiêm ngặt luật lao động.

Để thành công, HR Manager cần có khả năng lãnh đạo, tư duy chiến lược, kiến thức chuyên sâu và bằng cấp liên quan đến quản trị nhân sự cùng sự am hiểu sâu sắc về luật lao động.

Thu hút Tài năng (Talent Acquisition Manager)

Vị trí Talent Acquisition Manager tập trung chuyên sâu vào công tác tuyển dụng chiến lược. Người nắm giữ vai trò này không chỉ đơn thuần là tuyển người, mà còn là người xây dựng và thực thi các chiến lược dài hạn nhằm thu hút, tìm nguồn và giữ chân nhân tài chất lượng cao cho tổ chức. Họ đóng vai trò đại diện cho thương hiệu tuyển dụng của công ty.

Trách nhiệm trọng tâm của họ là xác định nhu cầu nhân sự hiện tại và dự báo xu hướng trong tương lai; phát triển các chiến lược thu hút nhân tài; lên kế hoạch và tiến hành toàn bộ quy trình tuyển dụng; giám sát đội ngũ tuyển dụng và tổ chức hoặc tham gia các sự kiện nghề nghiệp để mở rộng nguồn cung ứng ứng viên. Về yêu cầu kỹ năng, vị trí này cần khả năng xây dựng thương hiệu tuyển dụng, kỹ năng giao tiếp và truyền thông xuất sắc, hiểu biết về các kênh tuyển dụng và khả năng lãnh đạo đội nhóm hiệu quả.

Chuyên viên nhân sự (HR Executive)

HR Executive là nhân sự thực hành, chịu trách nhiệm thực hiện các công việc đa nhiệm liên quan đến quản lý nhân sự hàng ngày. Vị trí này đóng vai trò hỗ trợ cấp quản lý trong việc duy trì và phát triển chính sách, quy định nội bộ, đồng thời là đầu mối giải quyết các vấn đề, thắc mắc của nhân viên.

Trách nhiệm chính của HR Executive là hỗ trợ xây dựng và phổ biến các chính sách phúc lợi; thực hiện các hoạt động đánh giá hiệu suất; tìm kiếm kênh tuyển dụng, sàng lọc và phỏng vấn ứng viên ban đầu; điều phối các hoạt động đào tạo; giải đáp các thắc mắc của nhân viên về lương, thưởng, phúc lợi, và xử lý khiếu nại. Để đảm nhận tốt vai trò này, chuyên viên cần có sự linh hoạt, tỉ mỉ, kiến thức nền tảng vững chắc về quản lý nhân sự và luật lao động cùng kỹ năng giao tiếp tốt.

Chuyên viên Tuyển dụng (Recruiter)

Chuyên viên tuyển dụng là người trực tiếp tìm kiếm, sàng lọc và phỏng vấn ứng viên. Đây là cầu nối đầu tiên giữa ứng viên tiềm năng và công ty, có vai trò then chốt trong việc đảm bảo các vị trí trống được lấp đầy bởi nhân sự phù hợp với văn hóa và yêu cầu chuyên môn.

Công việc của Recruiter bao gồm: cập nhật quy trình tuyển dụng; triển khai các phương pháp tìm nguồn ứng viên hiệu quả; tư vấn cho quản lý các phòng ban về nghệ thuật phỏng vấn; theo dõi các chỉ số tuyển dụng và phối hợp dự báo nhu cầu nhân sự trong tương lai. Vị trí này đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, đàm phán, kỹ năng ra quyết định nhanh, hiểu biết về tâm lý ứng viên và khả năng sử dụng các công cụ/phần mềm tuyển dụng thành thạo.

Tìm hiểu sự khác biệt giữa Recruitment với TA trong nhân sự

Chuyên viên lương thưởng & phúc lợi (C&B Specialist)

Chuyên viên C&B (Compensations and Benefits) là bộ phận “giữ lửa” tài chính và đảm bảo chế độ đãi ngộ cho nhân viên. Họ chịu trách nhiệm tuyệt đối về tính chính xác, công bằng và tuân thủ luật pháp trong mọi vấn đề liên quan đến thu nhập và chế độ đãi ngộ.

Nhiệm vụ của C&B là phát triển và quản lý hệ thống xử lý giao dịch tiền lương, phúc lợi, bảo hiểm, và các khoản khấu trừ; phối hợp hệ thống chấm công và tính lương; kiểm tra bảng lương cùng với bộ phận kế toán; và giải quyết các vấn đề liên quan đến chế độ đãi ngộ, đảm bảo tuân thủ luật pháp và chính sách nội bộ. Để làm việc trong lĩnh vực C&B, người làm cần có tính tỉ mỉ, cẩn thận tuyệt đối; khả năng phân tích logic và làm việc với số liệu lớn và cùng với kiến thức về luật lao động và thủ tục trả lương.

Các hoạt động cốt lõi và tác động chiến lược của HR

Bộ phận Nhân sự không chỉ thực hiện các công việc hành chính mà còn đóng vai trò chiến lược thông qua các hoạt động mang lại giá trị thiết thực và lâu dài cho tổ chức.

Quản lý và khai thác nguồn nhân lực hiệu quả

HR chịu trách nhiệm quản lý và tận dụng tối đa năng lực của đội ngũ nhân sự. Điều này bao gồm việc áp dụng các phương pháp mới trong thiết kế quy trình làm việc, quy hoạch nhân sự kế thừa, phát triển sự nghiệp cá nhân và thúc đẩy sự luân chuyển nhân sự giữa các phòng ban. Mục tiêu là đảm bảo mọi người đều được đặt đúng vị trí và đóng góp tối ưu cho công ty.

Xây dựng hệ thống đãi ngộ và đánh giá hiệu suất công bằng

Một trong những hoạt động cốt lõi là tính toán mức lương thưởng công bằng và thiết lập một danh mục phúc lợi toàn diện. Đồng thời, HR còn thực hiện việc liên kết đánh giá hiệu suất và chế độ đãi ngộ với các năng lực thực tế của nhân viên. Điều này tạo động lực, đảm bảo sự minh bạch và thúc đẩy nhân viên không ngừng nâng cao kỹ năng.

Nâng cao năng lực tổ chức và cá nhân

HR đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các năng lực cốt lõi, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc của từng cá nhân và toàn bộ tổ chức. Thông qua các chương trình đào tạo chuyên biệt, HR giúp tăng cường đổi mới, sáng tạo và sự linh hoạt của đội ngũ, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Đảm bảo tuân thủ pháp luật và tích hợp công nghệ

Trong môi trường kinh doanh phức tạp, HR là bộ phận tiên phong trong việc điều hướng các luật lao động phức tạp và không ngừng thay đổi để tránh các vấn đề pháp lý. HR sẽ là người thường xuyên tiến hành các cuộc kiểm toán tuân thủ để duy trì các tiêu chuẩn thực hành tốt nhất. Ngoài ra, HR còn quản lý việc triển khai và tích hợp công nghệ thông qua việc cải thiện quy trình tuyển dụng, đào tạo và giao tiếp với nhân viên giúp công ty thích nghi nhanh chóng với xu hướng số hóa.

Kết luận

Tóm lại, câu hỏi HR là gì không còn chỉ giới hạn ở các công việc hành chính hay tuyển dụng. HR (Human Resources) là một chức năng chiến lược, quản lý và phát triển tài sản quý giá nhất của mọi doanh nghiệp – con người.

Từ việc hoạch định nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống đãi ngộ công bằng đến vai trò đối tác chiến lược trong kỷ nguyên dữ liệu, bộ phận HR là đòn bẩy không thể thiếu để nâng cao hiệu suất, duy trì sự gắn kết và đảm bảo tính tuân thủ.

Sự chuyển mình của HR từ vai trò quản trị viên sang cố vấn chiến lược đã khẳng định vị thế của ngành nhân sự là người kiến tạo văn hóa và mạch máu cho sự phát triển bền vững của tổ chức. Nếu bạn đam mê công việc liên quan đến con người và muốn tạo ra tác động tích cực trong môi trường kinh doanh, ngành quản trị nhân sự chính là một lựa chọn nghề nghiệp đầy tiềm năng và ý nghĩa.